Vazniji gradovi države

Vavilon

Vavilon je antički grad u Mezopotamiji, blizu savremenog Al Hillah u Iraku . Bio je glavni grad Vavilonskog carstva. Ime potiče od akadski jezik riječi Babilu, što znači "božija kapija", a koja je bila prevod sumerski jezik imena Kadingirra. Grad se prvi put spominje na tableti Sarkon Akadski iz 24. veka p.n.e. kada je Sargon Akadski od grada napravio središte svoje države. Moć i stanovništvo je palo tokom narednih nekoliko vekova, i grad je bio prilično nevažan sve dok nije postao glavni grad Hamurabijevog carstva u 18. veku p.n.e. Od tada, grad je bio glavni grad Vavilona, mada je tokom vladavine Kasita bio nazvan "Karanduniaš". Grad je bio na Eufratu, podjeljen jednako na oboje strane rijeke i sa strmnim nasipima da bi se sadržale sezonse poplave. U narednim godinama Vavilon je rastao u veličini i raskošu, ali je takođe postao podložan Asiriji. Grad se pobunio protiv Asirske vladavine u doba Mušezib-Marduka i ponovo u doba Šamaš-šum-ukin, ali je oba puta bio pod opsadom i ponovo osvojen, prvi put od strane Senakerib i drugi put od strane Asurbanipal. Tokom vladavine Senakeriba Vavilon je bio u stalnom stanju ustanka, koje je tek bilo ugašeno nakon što je 689 godine p.n.e. Senakerib naredio kompletnu destrukciju grada. Svi zidovi, palate, i hramovi su bili uništeni, a ostatci bačeni u Arakhtu kanal. Ovaj čin je razljutio vjersku svest Mesopotamije, i verovatno zbog toga je Senakerib nedugo kasnije bio ubijen. Njegov naslednik Esarhadon je odmah ponovo izgradio stari grad, krunisao se tu, i napravio dom u gradu za dio godine. Nakon njegove smrti Vavilonija je određena njegovom najstarijem sinu Šamaš-šum-ukin, koji je kasnije vodio pobunu protiv njegovog brata Asurbanipala Asirijskog. Još jedanput se Vavilon našao pod opsadom Asirijanaca. Asur-bani-pal je brzo osvojio grad, ali kad je 612 godine p.n.e. pala Nineva, Vavilon se oslobodio Asirijske vlasti i potao glavni grad novog Vavilonskog carstva. 605 godine p.n.e. Vavilonci su pobedili Egipćane u bici kod Karkemiša i sklonili ih sa svetske pozornice. Tokom ovog doba nezavisnosti pod Nabopolasarom novo razdoblje arhitektonskih radova je počelo, a njegov sin Nebukadrezar je od grada napravio čudo antičkog sveta. Nebukadrezar je izgradio Ištar kapiju, obnovio Etamenanki Hram, i izgradio viseće vrtove Vavilona (jedno od sedam svetskih čuda). 538 godine p.n.e. Vavilon osvaja Kir Veliki, kralj Persije, koji je dopustio jevrejima u Vavilonu da se vrate svojim kućama. Pod vladavinom Kira i njegovog sina Darija, Vavilon je postao centar učenja i naučnog napretka. Vavilonski naučnici su napravili mape sazvežđa i uspostavili temelje savremene astronomije i matematike. Međutim, tokom vladavine Darija III, Vavilon je počeo stagnirati. 331. godine persijski kralj Darije III doživio je poraz od makedonskog vladara Aleksandra Velikog u bici kod Gaugamele. U oktobru iste godine, Aleksandar osvaja Vavilon. Pod njegovom vladom, Vavilon je ponovo prosperirao kao središte učenja i trgovine. No, nakon Aleksandrove tajanstvene smrti 323. godine p.n.e, njegovo carstvo je podjeljeno među njegovim generalima i slede decenije ratovanja. Zbog toga Vavilon je skoro kompletno napušten već 275 p.n.e.

Ur

Ni najosnovniji pregled Mesopotamije i Sumera nebi bio kompletan bez objašnjenja kako su gradovi države izgledali, kako su bili organizovani i najvažnije kako su poneli sve one epitete koje im kasnije pripisuje semitska književnost. Za vernike sigurno najbitniji grad je ove oblasti je Ur. Biblija ga navodi kao prapostojbinu bibliskog patrijarha Abrahama. Šire uzev može se reći da je moderna civilizacija kakvu mi danas poznajemo poreklom iu ovog bibliskog grada. 

Za razliku od drugih drevnih Mesopotamskih gradova kao što su Vavilon ili Ninvea o postojanju Ura nije se znalo ništa pre arheoloških iskopavanja koje je obavio ser Čarls Leonard Vuli. Grad je vekovima bio zatrpan nanosima peska i zaboravljen. Osim onoga što je o njemu bilo zapisano u knjigama nije bilo nikakvih drugih informacija. Vulijeva iskopavanja pružila su nam mogućnost da razumemo kako je grad izgledao, kako su ga stanovnici doživljavali i pojasnila su nam odakle dolaze neke bibliske predstave.

Ur je drvevni grad država južne mesopotamije koji se nalazi blizu mesta gde se Eufrat i Tigris ulivaju u Persiski zaliv. Takođe u neposrednoj blizini Ur-a nalazi se drevni grad Eridu. Na mestu koji je nekada na moru zauzimao Ur sada se nalazi luka Basra. Smatra se da je grad naseljen u vreme prvih ljudskih civilizacija. Zbog povlačenja mora ostaci grada su sada relativno duboko na kopnu južno na desno obali Eufrata. 

Gradom dominira Zigurat posvećen boginji meseca Nanna. Sam zigurat izgrađen je od cigle od pečenog blata i drži centralnu poziciju u odnosu na druge zgrade i gradske zidine. U semitskoj literaturi grad je još pozat i kao Urim.

Ur je naseljen za vreme takozvanog  Ubaid perioda. Arheološki nalazi najavljuju mogućnost da je grad u jednom periodu istorije bio napušten. Naučnici veruju da je ovo posledica izmene klime koja se desila početkom 3 milenija p.n.e. kada više nije bilo moguće navodnjavati posede van grada i kada je došlo do velike migracije stanovništva. Smatra se da su Sumerci već oko 2600 godine p.n.e. izgradili novi sistem kanala koji je ommogućio ponovno naseljavanje grada. Ur je otprilike u isto vreme postao trgovački i poslovni centar kraljeva rano dinastičkog perioda III. U ovo vreme Ur je ponovno posvećen Nanni.

Položaj koji je Ur zauzimao bio je povoljan za trgovimu morem i kopnom. Nalazio se blizu mora na putevima karavana. Iz ovog perioda sačuvani su ostaci grobnice kraljice Paubi, kao i nekih drugih manje poznatih kraljeva. Vremenom zahvaljujući svom položaju kraljevska dinastija Ura  zavladala je celim Sumerom. Vladavina ov prve dinastije okončana je napadom Sargona od Akkada 2340 godine p.n.e. koji je osnovao drugu kraljevsku dinastiju. Treću kraljevsku dinastiju osnovao je Ur-Nammu  2112 godine p.n.e. Tokom njegove vladavine svi hramovi su ponovo sagrađeni a uveo je i nov sistem za obradu zemlje. Njegov zakonik smatra se najsterijim pisanim zakonikom (kasniji zakonik objavio je Hamurabi) On i njegov naslednik Shulgi nakon smrti su proglašeni za heroje zaštitnike (nejasna forma božanstva) i nastavili da postoje u književnosti sumera. Sumerska književnost prikazuje smrt Ur-Nanmmua i njegovo putovanje podzemnim svetom.

Prema arheološkim procenama Ur je oko 2030 bio najveći grad tada poznatog sveta i naseljavao oko 65000 ljudi. Treća dinastija pala je oko 1950 godine p.n.e pod Elemite  a kasnije ga je okupirao Vavilon. Kralj nabukodonoser II ponovo je obnovio zigurat. Oko 550 godine Ur gubi na svom trgovačkom uticaju a oko 500 godine p.n.e. i poslednji stanovnici ga napuštaju i uskoro pesak prekriva grad.

Biblijski Ur

Ur je smatran gradom Ur Kasdim koja se spominje u bibliji. Biblija pominje ovaj grad u postanju kao rodno mesto patrijarha Abrahama. Mnogi i danas sumljaju da je drevni Ur mogao biti isti onaj grad koji se opisuje u postanju. 2000 godine p.n.e. ur je bio jedan od najvećih gradova, i samim tim prestonica mnogih politeističkih religija. Ipak većina teologa smatra da je u ovom drevnom gradu Abraham proveo svoje rane godine. 

Ur se u bibliji spominje četri puta kao “Kasdim/Kasdin” a mnogi ga povezuju i sa Urom Kaledjskim. Knjiga jubileja govori da je Ur osnovan 1688 godine od stvaranja sveta. Takođe se navodi da su “sinovi Ura” podigli “Ur haldejski” u kojem su slavili ime očevo.