Deva (Hinduizam)

Deva (Hinduizam)

Deva su teološki entiteti koji se u Hinduimu uslovno mogu poistovećivati sa anđelima. Barem kada je u pitanju njihova uloga anđeli u Judeizmu, Hrišćanstvu i Islamu imaju iste funkcije koje su u Hinduizmu dodeljene Devama. Deva je sanskritska reč koja se može prevesti kao "bog, božanstvo ". Deve mogu biti različito shvaćene kao duhovi, polubogovi, nebeski duhovi, anđeli, pa i bilo koji natprirodni entitet koji ima preimućstvo nad ljudima. Za razilku od Zoroastrijanizma Hindu tradicija deve smatra benidnim duhovima koji imaju ulogu suprotnu od one koju imoju demonske Asure.

Etimologija imena može se izvesti iz Panindoevropskog jezika *deiwos,  koja je imala prvobitno značenje "nebeski" ili "blistav", derivat iz korena *diw koji bi se mogao prevesti "za sjaj", takože primetna je i veza sa daylit  što bi se moglo prevesti kao “nebeski svod”. U ženskom rodu Devi znači "boginja" (Pita *deiwih). To takođe verovatna veza postoji i sa *diiv to se može prevesti kao “pustiti”.

Avesta govori o daēva-ma. U Zoroastrianizmu i Avesti, ahuras su nebeski anđeli, dok se daevas poistovećuju sa demonima. Očito je da je svaka zajednica imala svoje nebeske zaštitnike i nazivala zaštitnike one drugim demonskim bićima. Ipak u ranoj vedskoj relihiji neke Asure su još uvek  bile poštovane.  Povezan ali posebno naglašen je  Pita osobno ime Deva koji ima isti koren, koji se prvobitno odnosio na nebeski svod i iz tog razloga naziva se “otac nebeskog svoda” 

Deve u vedama

Glavne deve prema hindu tradiciji su:

Agni

Indra

Soma

Savitr

Vayu

Varuna

Maruts

Aditya

Rudra

Vishnu

Brahma

Pusha

Brihaspati

Ashvins

Vishvedavas

Prithvi

Dyaus

Antariksha

Dishas

Moordha

Prajapati

Isto tako glavne Devis (boginje) su:

Vaak ili Sarasvati

Uma ili Shivaa

Lakshmi ili Shri

Vede

Vede, sadrže mantre kojima se mogu prizivati devas za razne blagoslove. Prvobitno Vede broje samo 4 Deve, zatim 33, a kasnije u Hinduizmu njihov broj narasta na 330 miliona. Nekim Devama prikazuje se položaj i narav, a pridružuju im se i moralne vrednosti. Indra, Agni i Soma nazivaju se još i vagna., što je grupni naziva za njih. Svi besmrtnici zajedno nazivaju se Vishvedevas. Varuna, poistovećen prema nekima sa vrhovni bogom Zorosatrijanizma Ahura Mazdom, imao je dvojni naziv i kao deva i kao asura. Druge deve su:  Savitŗ, Vishnu, Rudra (kasnije samo epiteti Šive), Prajapati (kasnije Brahmā), i devis ili boginje Ushas, Prithvi i Sarasvati.

Klasični hinduizam

Deve su odgovorne za stvari kao što su vatra, vazduh, kiša, kiša, drveće. Današni hinduizam povezuje ove entitete sa Mahadevas. Deve su funkcionalno ekvivalentne anđelima u Judejsko-Hrišćanskoj tradiciji. Vayu, gospodar vetra vazan je primer deve. Smrt je opisana kao deva Yama. Deve, u Hinduizmu, kontrolišu nebeske prilike tako što upravljaju vetrom, vazduhom i vatrom. Pošto se hinduizam zasniva na verovanju da su svi duhovi nebeske interpretacije vrhovnog boga onda su i Deve interpretacije tog boga. Vaishnavites  smatra da Deve imaju podređen status u odnosu na boga. “Svi duhovi  obaraju pogled na njegova stopala, pred Lordom Vishnu."

Agni

Agni je Hindu i Vedsko božanstvo, čije ime označava Sanskrit reč za vatru.  Agni imao je tri forme: vatra, munja i sunce. Agni je Deva i kao takav glasnik je drugih besmrtnika. On je večno mlad zato što je i sunce svaki dan mlado. Kao deva smatra se besmrtnim. Kult Agnija prživeo je ogromnu transformaciju od vremena Veda do savremenog Hinduizma. Sveta vatra koja se pali u hramovima simbolično predstavlja Agnijevo dnevno rađanje. U Indiskoj umetnosti , Agni je slikan crvenim kako bi se naglasio njegov dvoličan karakter koji je ponekad razoran a nekad dobronameran. Prikazuje se i sa tri noge i kako sedi tako da sumu ruke pored oružja. On vozi rem u koje upreže koze a ređe papagaje. Sedam zraka svetlosti obasjavaju njegovo telo. Jedno od njegovih imena je Saptajihva, "postojanje sedam jeziika". Njegovo  ime je prva reč prve himna Rigvede:- agním ī e puróhita / yajñásya devám tvízastoj / hótāra ratnadhâtamam (Agni Ja te hvalim, visoki sveštenik, bog, ministar  žrtvovanja, dozivač, donosilac bogatstva). Agni je svevišnji direktor obreda i carina, računanja, glasnik između ljudi i besmrtnika. Vedski obredi vezani za Agni obuhvataju Agnicayana, tj. Obredno klanje žrtvene životinje na vratima i oltarima Agnihotra, čime se priziva Agni. Rigveda često navodi kako Agni uskrsće iz vode ili boravi u vodi. Drugi navodi u Rigvedi koji se tiču Agnija obuhvataju Matarishvan, Bharata i Apris. Agni je deva, odmah iza Indre u nastanku i važnosti koju nosi u Vedskoj mitologiji sa 218 od 1,028 himni u Rigvedi koje su njemu namenjene. On je Indrin  blizanac, i sin od Dyaus Pita i Prthivi. On je oženjem sa Svaha, "žrtvovanje”. On je jedan od čuvara koji pokazuju na jugoistok. Mada je vatrena žrtva (yajñ) koja je postojala u vedskoj tradiciji napuštena Agni se jošuvek pojavljuje kao svedok prinošenja vatrene žrtve pis sklapanju Hindu brakova. Agni je takođe i čuvar braka. Ova tradicija vuče svoje korene još iz vremena pisanja Mahapharate. U mahapharati čak postoje opisi svadbenog rituala u kojima se spominje Agni. Još jedna funkcija koja se pripisuje Agniju je Ayurveda, smatra se da je Agni “biološki vatra” koja upravlja varenjem, metabolizmom i imunim sistemom. Agni se pojavljuje još u Indijsko-Tibetansko Budizmu, ovde on je čuvar straže na Jugoistoku. On igra sreišnju ulogu u Budističkom  homa (vatra- puja) obredu.